Waarom aandacht uitblijft
Robert van Waning (64) fotografeert sinds 1995 contrails, de sluierwolken als gevolg van vliegverkeer. Zijn foto’s („Ik maak er soms tientallen per dag”) zet hij op een eigen site. Daar staan behalve verwijzingen naar wetenschappelijk onderzoek ook kritische artikelen van zijn hand over het gebrek aan aandacht voor de gevolgen voor het klimaat.
Waarom gaat iemand contrails fotograferen?
„Laat ik beginnen met zeggen dat ik met veel mensen het romantische gevoel deel dat die strepen oproepen: ze doen denken aan verre reizen. Als oud-beroepszeiler ben ik bovendien gewend naar de lucht te kijken. Ik kijk om de paar minuten omhoog, dat is een reflex. Dus ik ben niet begonnen foto’s te nemen omdat ik dacht: er is wat aan de hand. Dat ging ik pas later denken, toen het mij opviel dat die strepen bleven hangen en dan steeds breder werden. Je zag dat ze op het laatst niet meer te onderscheiden waren van gewone wolken.”
Was dat een reden om ongerust te worden?
„Niet meteen. Maar ik ging me erin verdiepen. En zo kwam ik erachter dat contrails invloed hebben op de aard van het zonlicht en op de hoeveelheid neerslag, maar dat wordt genegeerd. De meteorologie heeft het er niet over. Een wolkenloze dag, zeggen ze dan op het weerbericht. Maar intussen hangt er wel hoog in de lucht die luchtvaartsmog. Dat zie je terug in de fletsheid van de lucht. En er komt natuurlijk meer regen van. Want hoeveel waterdamp en roetdeeltjes zouden al die vliegtuigen op een dag wel niet dumpen in de lucht. Ik sluit zelfs niet uit dat cyclonen er zwaarder van worden.”
Waarom is er geen aandacht voor de gevolgen voor het klimaat van contrails?
„Ik heb er een paar keer brieven over geschreven. Maar die leidden eigenlijk vooral tot vervelende reacties. Ik snap dat ook wel, dit is bad news. Mensen houden van vliegen. En meteorologen hebben iets met luchtvaart. Maar het gevolg is wel dat luchtvaartbewolking nooit wordt genoemd in het weerbericht.”
Als je erop let, kun je dan verschil zien tussen een lucht met weinig en met veel contrails?
„Dat is moeilijk, want ze zijn er eigenlijk altijd. Maar zelf heb ik in de loop van de jaren wel veranderingen zien optreden. Mijn indruk is dat het zonlicht scheller is geworden. Mijn ouders zeiden: als de zon prikt, gaat het regenen. Maar nu prikt de zon altijd. Het is een witter licht. En dat is begrijpelijk, want al die contrails samen vormen een vitrage van ijskristallen. Dat beïnvloedt kwaliteit en kwantiteit van het zonlicht.”
Gretha Pama
Bekijk de foto’s van contrails van Robert van Waning op www.contrails.nl